Różnice pomiędzy: opinią techniczną/oceną stanu technicznego/orzeczeniem technicznym a ekspertyzą

W diagnostyce budowlanej wyróżniamy cztery podstawowe rodzaje opracowań technicznych: opinia techniczna, ocena stanu technicznego, orzeczenie techniczne oraz ekspertyza techniczna. Chociaż terminy te odnoszą się do oceny stanu budowli, to jednak różnią się od siebie w wielu podstawowych aspektach.

• Opinia techniczna to opracowanie opisujące stan opiniowanego obiektu oraz zalecenia dotyczące dalszego postępowania z nim. Odnosi się do określonych rozwiązań, zdarzeń czy zjawisk z zakresu projektowania, realizacji i użytkowania. Opinia techniczna określa, analizuje, interpretuje stan projektowy lub stan rzeczywisty budynku albo jego elementów. Może także odnosić się do rozwiązań materiałowych czy finansowych. W opinii znajdują się wnioski, które mogą być wykorzystane na dalszych etapach prac. Celem opinii jest ocena analizowanego przedmiotu w kontekście obowiązujących przepisów prawnych i technicznych. Niekiedy poprzedza ekspertyzę techniczną. Opinia techniczna powinna być wykonana przez osoby posiadające uprawnienia budowlane w zakresie projektowania bez ograniczeń.
• Ocena stanu technicznego przygotowywana jest na podstawie oględzin i dostępnej dokumentacji projektowej. Odnosi się do określonych zjawisk czy procesów, jednak bez podawania przyczyn, a z oceną zagrożeń i stanu elementów, poszczególnych konstrukcji lub całego obiektu. W tym przypadku diagnoza stawiana jest przede wszystkim na podstawie doświadczenia eksperta, więc nie zawsze musi być jednoznaczna. Jednocześnie opracowanie to powinno być wykonane przez osoby posiadające stosowne uprawnienia budowlane w zakresie projektowania bez ograniczeń.
• Orzeczenie techniczne zawiera ocenę rozwiązań technologicznych, a także ekonomicznych. Obejmuje zarówno etap projektowania, jak i realizacji oraz użytkowania budynku. Może odnosić się do całego obiektu lub poszczególnych elementów konstrukcyjnych, rozwiązań technologicznych, zastosowanych materiałów, nakładów finansowych itp. W przypadku zidentyfikowania jakichkolwiek nieprawidłowości czy niekorzystnych zdarzeń i zjawisk określa ich przyczyny, formułuje wnioski i przedstawia ocenę końcową. Orzeczenie techniczne przygotowywane jest w przypadku konieczności oceny o charakterze sprawdzenia lub weryfikacji tudzież przy sprawach spornych. Powinno być opracowane przez osoby posiadające stosowne uprawnienia budowlane w zakresie projektowania bez ograniczeń.
• Ekspertyza techniczna jest zwykle szersze niż wyżej wymienione opracowania. Występują w niej elementy obiektywnych badań materiałów, pomiary ugięć, przemieszczeń konstrukcji i koniecznych obliczeń. Zawiera dokumentację i ocenę wszelkich zdarzeń, zjawisk i procesów, jakie mają miejsce podczas realizacji lub użytkowania obiektu albo jego części. Celem ekspertyzy technicznej jest ocena aktualnego stanu budynku po zaistnieniu okoliczności, które wywołały powstanie uszkodzeń, jak np. zarysowania, pęknięcia, ugięcia, przemieszczania itd. Zazwyczaj zawiera inwentaryzację uszkodzeń, badanie podłoża gruntowego, badania kontrolne materiałów konstrukcyjnych, badania mechaniczno-strukturalne zastosowanych materiałów itd. Ekspertyza zawiera nie tylko analizę i wnioski, ale również określa główne przyczyny uszkodzeń i formułuje zalecenia (sposoby naprawy czy propozycje wzmocnień uszkodzonych elementów). Ekspertyza techniczna powinna być wykonywana przez  osoby posiadające stosowne uprawnienia budowlane w zakresie projektowania bez ograniczeń.